QUẢ VỊ VÔ LẬU
GIẢI THOÁT VÀ ĐỜI SỐNG CƯ SĨ
1. “Thưa ngài Nāgasena,
ngài nói rằng: ‘Người tại gia nào đạt đến phẩm vị A-la-hán, đối với vị này chỉ
có hai lối đi không có lối khác: xuất gia nội trong ngày ấy, hoặc viên tịch Niết
Bàn; ngày ấy là không thể vượt qua.’ Thưa ngài Nāgasena, nếu vị ấy, trong ngày
hôm ấy, không có được thầy tuyên ngôn, hoặc thầy tế độ, hoặc y và bình bát, có
phải vị A-la-hán ấy có thể tự mình xuất gia, hoặc có thể để cho ngày ấy trôi
qua? Hoặc có vị nào khác, là A-la-hán, có thần thông, đi đến rồi cho vị ấy xuất
gia? Hoặc có thể viên tịch Niết Bàn?”
“Tâu đại vương, vị
A-la-hán ấy không thể tự mình xuất gia, trong khi tự mình xuất gia thì phạm vào
việc trộm cắp (hình tướng). Và không thể để cho ngày ấy trôi qua. Nếu có thể hoặc
không thể có việc đi đến của vị A-la-hán khác, thì sẽ viên tịch Niết Bàn nội
trong ngày ấy.”
2. “Thưa ngài Nāgasena,
như thế thì bản thể an tịnh của vị A-la-hán là bị bỏ đi, bởi vì có sự lấy đi mạng
sống của vị đã chứng đắc.”
“Tâu đại vương, hình tướng
tại gia là không tương xứng. Khi hình tướng là không tương xứng, do tính chất yếu
ớt của hình tướng, người tại gia đạt được phẩm vị A-la-hán (phải) xuất gia, hoặc
viên tịch Niết Bàn nội trong ngày ấy. Tâu đại vương, điều ấy không phải là sự
sai trái của phẩm vị A-la-hán, điều ấy là sự sai trái của hình tướng tại gia, tức
là tính chất yếu ớt của hình tướng.
Tâu đại vương, giống như
vật thực là vật hộ trì tuổi thọ, là vật duy trì mạng sống của tất cả chúng
sanh, nhưng lại lấy đi mạng sống của người có bao tử không điều hòa, có sự hấp
thụ trì trệ yếu đuối, vì không tiêu hóa được. Tâu đại vương, điều ấy không phải
là sự sai trái của vật thực, điều ấy là sự sai trái của bao tử, tức là tính chất
yếu ớt của lửa. Tâu đại vương, tương tợ y như thế khi hình tướng là không tương
xứng, do tính chất yếu ớt của hình tướng, người tại gia đạt được phẩm vị
A-la-hán (phải) xuất gia, hoặc viên tịch Niết Bàn nội trong ngày ấy. Tâu đại
vương, điều ấy không phải là sự sai trái của phẩm vị A-la-hán, điều ấy là sự
sai trái của hình tướng tại gia, tức là tính chất yếu ớt của hình tướng.
3. Tâu đại vương, hoặc
là giống như cọng cỏ nhỏ nhoi khi bị tảng đá nặng đặt lên trên, thì bị dập nát,
đổ xuống vì tính chất yếu ớt. Tâu đại vương, tương tợ y như thế người tại gia đạt
được phẩm vị A-la-hán, vì hình tướng ấy không thể nâng đỡ phẩm vị A-la-hán, nên
(phải) xuất gia nội trong ngày ấy, hoặc viên tịch Niết Bàn.
Tâu đại vương, hoặc là
giống như người nam không có sức mạnh, yếu đuối, có dòng dõi thấp kém, phước
báu nhỏ nhoi, sau khi đạt được vương quốc to lớn khổng lồ, trong khoảnh khắc sẽ
sụp đổ, tiêu hoại, thối lui, không thể duy trì vương quyền. Tâu đại vương,
tương tợ y như thế người tại gia đạt được phẩm vị A-la-hán, vì hình tướng ấy
không thể nâng đỡ phẩm vị A-la-hán, nên (phải) xuất gia nội trong ngày ấy, hoặc
viên tịch Niết Bàn.”
“Thưa ngài Nāgasena, tốt
lắm! Trẫm chấp nhận điều này đúng theo như vậy.”
Thảo luận:
1. Một vị đạo sĩ
trong rừng sâu có tương đương với một tỳ kheo chăng?
2. Phải chăng những ai
mong cầu quả vị giáo ngộ hoàn toàn đều nên hướng nguyện xuất gia?
3. Xuất gia theo cách
"ehi bhikkhu" là thế nào? làm sao có được phúc quả đó?
4. Sự chứng đắc đạo
quả dễ hay khó do duyên nào?
5. Phải chăng hạnh tu cư
sĩ dễ nhập thế độ đời hơn đời xuất gia?