LÁ THƯ XUÂN
Vạn Vật Hồi Sinh
Mùa xuân thường được liên tưởng tới muôn hoa rộn nở, cây cỏ đâm chồi nẩy lộc sau giấc ngủ đông dài. Một thi sĩ viết: bởi người vui muôn vật phải vui theo. Nhưng với mùa xuân thì ngược lại. Thiên nhiên với bao thứ hồi sinh làm cho tâm hồn con người hân hoan, hy vọng. Có lẽ vì vậy nền văn hoá nào cũng chọn dịp xuân về là khởi đầu năm mới. Người Việt chúng ta không thể ăn tết mà không có hoa. Ngoài những thứ hoa lúc nào cũng có như hoa cúc, hoa lan .. thì có những thứ hoa chỉ có vào dịp xuân về nên trở thành tiêu biểu như hoa mai, hoa đào. Có những người khéo léo có thể khiến hoa nở vào đúng ba ngày tới như hoa thủy tiên chẳng hạn. Nếu xuân về với không khí ấm áp mang lại sự bừng dậy của cây cỏ thì con người cũng có nhiều lý do để nói thông điệp của tân niên là hy vọng.
Sự bắt đầu từ cái rất nhỏ bé
Hồi nhỏ có đọc đâu đó nói về sự bí ẩn và mầu nhiệm của những hạt giống. Dù rất nhỏ bé nhưng chứa đựng một công thức của thiên nhiên mang tính quyết định về màu sắc, chiều kích, hương vị của cái cây lớn lên sau nầy. Kiến thức về DNA cho biết những quyết định tánh hàm tàng trong những tế bào cực vi. Theo thói thường thì chúng ta thường đáng giá sự vật qua chiều kích ngoại hình. Kỳ thực chính bản chất, nói rõ hơn là chủng tử, mới là yếu tố mang quyết định quan trọng. Đức Phật khi nói về sự hưng thịnh của giáo pháp đã đạy rằng: Ngày nào còn có những tỳ kheo, tỳ kheo ni, nam cư sĩ, nữ cư sĩ thông hiểu tinh tường lời dạy của Như Lai thì ngày đó giáo pháp còn hưng thịnh. Ngài không nói về số lượng mà nói về phẩm chất. Trong nỗ lực tái lập cơ sở của Giáo Hội tại miền nam California, chùa Phật Quang, mặc dù một số lớn người bi quan là rất khó khăn chung cuộc thành tựu nhờ vào những Phật tử phát tâm dõng mãnh. Đa số những người nầy có điểm giống nhau: có ý thức rất rõ về Giáo hội. Không phải ở sự lôi kéo, vận động nhất thời mà chính cái nhìn rất chân xác của những người nầy đã cho họ quyết định tiếp tục hành trình dưới sự lãnh đạo của Đức Đệ Ngũ Tăng Thống. Điều nầy nhắc nhở một điểm rất quan trọng: thời nào cũng vậy sự hiểu biết sâu sắc vẫn quan trọng hơn khuynh hướng bè phái. Trọng tâm của Giáo Hội là truyền đạt những thông điệp rõ ràng về đường hộ pháp, hộ dân và hộ quốc chức không phải chỉ có hình thức bên ngoài.
Hãy tạo môi trường thích hợp hơn là đòi hỏi
Những người làm vườn cho chúng ta một bài học rất quan trọng: bàn tay con người có thể gieo trồng, vun phân, tưới nước nhưng cây nở hoa, kết trái còn tuỳ thuộc ở thiên nhiên. Chúng ta không thể bắt thiên nhiên hoàn toàn theo ý mình và cũng không thể nói là tất cả cố gắng của con người đều giá trị. Krisnamurti chia sẽ quan quan điểm: giáo dục là đặt để con người đúng vị trí để thấy biết sự vật chứ không phải là nhồi nhét bắt buộc người ta phải suy nghĩ như mình. Có qua nhiều những đòi hỏi: quý thầy phải thế nầy, phật tử phải thế kia. Nói cho cùng không ai có thể bắt buộc ai. Tạo một môi trường lành mạnh, hoan hỷ, lợi lạc thì những hạt giống lành sẽ đơm hoa kết trái.
Chúng ta hãy thử thay đổi quan niệm thay vì nghĩ ra Giáo hội phải nhồi nặn các thành viên hay Phật tử thành những mẫu người thế nầy hay thế kia thì nên quan niệm là làm thế nào những con người thiện trí qua cơ cấu tổ chức của giáo hội có thể hiện được thiện chí và khả năng của mình. Những hạt giống lành sẽ lớn mạnh nhanh chóng và tự kết thành hoa trái nếu có môi trường thích hợp.
Hoa nở không trọng khinh giàu nghèo.
Người xưa nói rằng:
Hoa khai bất trạch bần gia địa
Tiết trúng lai thời viên mãn khai.
Hoa nở không chọn nhà nghèo (giàu), đúng thời đúng tiết thì hoa nở.
Cái đẹp đó của đại tự nhiên cũng là cái đẹp của đạo lý. Ở đâu có thành tâm, thiện ý thì ở đó có thành tựu đáng hoan hỷ. Con người thường quen nhìn mọi thứ theo lề thói: phải như vậy mới được như vậy. Lâu ngày thành đóng khung, chủ quan tạo ra bao nhiêu ngăn ngại cho sự phát triển. Một xã hội cởi mở, công bằng, tạo cơ hội bình đẳng cho tất cả thì luôn luôn phát triển nhanh chóng. Thời bình minh của Đạo Phật chỉ trong gian hai thế kỷ đã bao trùm khắp Nam Á và những quốc gia lân cận vì sự bao dung rộng mở của một nền đạo bao dung rộng mở cho tất cả. Một ngàn bảy trăm năm sau Đạo Phật biến mất tại Ấn Độ không phải đơn giản vì Hồi Giáo xâm lăng mà do sự cố chấp cực đoan, xa rời quần chúng của giới Tăng sĩ.
Sức mạnh thật sự của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất nằm ở điểm đây là một cơ cấu giáo hội rộng mở cho tất cả từ sự dung thông hai truyền thống chủ lưu của Phật giáo. Đánh mất yếu tính đó tạo thành sự thiếu vắng của cốt lõi tồn tại. Tất cả thành viên của Giáo hội phải tự nhận trách nhiệm thể hiện sự thân thiện, hoà ái, kính trọng với tất cả vì đó là bản sắc của tinh thần hoà hợp.
Tất cả chỉ nằm trong luật tuần hoàn
Bài học lịch sử của nhân loại cho thấy một điều hiển nhiên là sự thịnh suy là một định luật tuần hoàn. Hết thịnh tới suy, hết suy tới thịnh. Cũng nhưng bốn mùa luân chuyển xuân, hạ, thu, đông. Ý nghĩa quan trọng nhất của định luật vô thường là vạn hữu không đứng yên mà sanh diệt vần xoay. Thiền sư Vạn Hạnh đời Lý để lại câu thơ truyền đời:
Nhậm vận thịnh suy vô bố úy
Thịnh suy như lộ thảo đầu phô
Xá chi suy thịnh việc đời
Thịnh suy như giọt sương rơi đầu cành (Võ Đình dịch)
Sự hưng thịnh không nên là điều ru ngủ. Sự suy vi không nên là lý do để nản lòng. Tiếp tục và tiếp tục hành trình là phương châm của tất cả người con Phật. Cho đến thời điểm nầy, trải qua nhiều thăng trầm, có lẽ ai cũng có đủ bình tâm để cười nhẹ trước những bể dâu. Nụ cười đó trong những ngày đầu năm có thể xua tan những phiền não trong lòng và cho tâm tư hoà nhịp cùng muôn hoa đang thắm nở.
Xin cho mùa xuân trở về, vạn vật hồi sinh khởi từ chủng tử bồ đề trong tâm của mỗi chúng ta.
Tỳ Kheo Thích Giác Đẳng