NHỮNG CƠ SỞ
SAI BIỆT TRONG GIỚI LUẬT
1. “Thưa ngài Nāgasena,
có sự thất niệm đối với vị A-la-hán?” “Tâu đại vương, các vị A-la-hán có các sự
thất niệm đã được xa lìa. Đối với các vị A-la-hán không có sự thất niệm.”
“Thưa ngài, phải chăng vị
A-la-hán có thể vi phạm tội?”
“Tâu đại vương, đúng vậy.”
“Về sự việc gì?”
“Tâu đại vương, về việc
làm cốc liêu, về việc mai mối, vào lúc sái thời (lầm) tưởng là lúc đúng thời, về
vị đã ngăn (lầm) tưởng là chưa ngăn (vật thực dâng thêm), không phải thức ăn thừa
(lầm) tưởng là thức ăn thừa.”[9]
“Thưa ngài Nāgasena,
ngài nói rằng: ‘Những vị nào phạm tội, những vị ấy phạm bởi hai lý do: Vì không
tôn trọng hoặc là do không biết.’ Thưa ngài, có phải việc vị A-la-hán phạm tội
là vì vị A-la-hán có sự không tôn trọng?”
“Tâu đại vương, không
đúng.”
“Thưa ngài Nāgasena, nếu
vị A-la-hán phạm tội, và không có sự không tôn trọng ở vị A-la-hán, như thế thì
có sự thất niệm ở vị A-la-hán?”
“Tâu đại vương, không có
sự thất niệm ở vị A-la-hán, và có việc vị A-la-hán phạm tội.”
“Thưa ngài, như thế thì
xin ngài hãy giúp cho trẫm hiểu bằng lý lẽ. Ở đây, cái gì là lý do?”
2. “Tâu đại vương, đây
là hai loại ô nhiễm: ‘Tội lỗi đối với thế gian và tội lỗi do sự quy định.’ Tâu
đại vương, tội lỗi đối với thế gian là việc nào? Mười loại nghiệp bất thiện. Việc
này được gọi là tội lỗi đối với thế gian. Tội lỗi do sự quy định là việc nào?
Việc nào ở thế gian là không đúng đắn, không hợp lẽ đối với hàng Sa-môn, nhưng
không phải là tội lỗi đối với hàng tại gia, trong trường hợp ấy đức Thế Tôn quy
định điều học cho các đệ tử, cho đến trọn đời không được vượt qua. Tâu đại
vương, vật thực sái giờ không là tội lỗi đối với thế gian, điều ấy là tội lỗi ở
Giáo Pháp của đấng Chiến Thắng. Việc làm tổn thương thảo mộc không là tội lỗi đối
với thế gian, điều ấy là tội lỗi ở Giáo Pháp của đấng Chiến Thắng. Việc chơi giỡn
ở trong nước không là tội lỗi đối với thế gian, điều ấy là tội lỗi ở Giáo Pháp
của đấng Chiến Thắng. Tâu đại vương, các hình thức như thế và tương tợ là các tội
lỗi ở Giáo Pháp của đấng Chiến Thắng. Việc này được gọi là tội lỗi do sự quy định.
Loại ô nhiễm nào là tội
lỗi đối với thế gian, bậc Lậu Tận không thể vi phạm việc ấy; còn loại ô nhiễm
nào là tội lỗi do sự quy định, trong khi không biết, có thể vi phạm việc ấy.
Tâu đại vương, đối với một vị A-la-hán thì không có trình độ để biết tất cả, bởi
vì đối với vị ấy không có năng lực để biết tất cả.
Tâu đại vương, đối với vị
A-la-hán tên họ của những người nữ người nam là không được biết; đối với vị ấy đường
xá ở trái đất là không được biết. Tâu đại vương, một vị A-la-hán có thể chỉ biết
về sự giải thoát. Vị A-la-hán có sáu Thắng Trí có thể biết về lãnh vực của
mình. Tâu đại vương, chỉ có đức Như Lai, đấng Toàn Tri, là biết tất cả.”
“Thưa ngài Nāgasena, tốt
lắm! Trẫm chấp nhận điều này đúng theo như vậy.”