NGHIỆP TRẮNG LẪN ĐEN KẾT QUẢ ĐEN VÀ TRẮNG
1. “Thưa
ngài Nāgasena, quả thành tựu của người làm việc thiện cũng như của người làm
việc bất thiện là tương đương nhau? Hay là có sự khác biệt nào đó?”
“Tâu đại
vương, có sự khác biệt giữa thiện và bất thiện. Tâu đại vương, thiện có an lạc
là quả thành tựu, đưa đến cõi trời. Bất thiện có khổ đau là quả thành tựu, đưa
đến địa ngục.”
2. “Thưa
ngài Nāgasena, ngài nói rằng: ‘Devadatta thuần đen, hội đủ các pháp thuần đen.
Đức Bồ Tát thuần trắng, hội đủ các pháp thuần trắng.’ Thêm nữa, Devadatta với
đức Bồ Tát trong từng kiếp một là tương đương nhau về danh vọng và đồ chúng,
hoặc đôi lúc trội hơn. Vào lúc Devadatta đã là con trai viên quan tế tự của đức
vua Brahmadatta ở thành Bārāṇasī, khi
ấy đức Bồ Tát đã là người thầy pháp có dòng dõi hạ tiện đáng thương, sau khi
đọc thầm thần chú đã làm trổ ra các trái xoài sái mùa.[4] Khi ở vào trường hợp
ấy, đức Bồ Tát là thấp kém về dòng dõi và thấp kém về danh vọng so với
Devadatta.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là vị vua, chủ tể của đại địa cầu, có đầy
đủ tất cả các dục, khi ấy đức Bồ Tát đã là vật sử dụng của nhà vua, là con long
tượng có đủ mọi tướng tốt. Trong khi bị khó chịu với cử chỉ và điệu bộ duyên
dáng của con voi, đức vua trong khi muốn giết nên đã nói với người thầy dạy voi
như vầy: ‘Này ông thầy, con long tượng này không được ngươi dạy dỗ, ngươi hãy
cho nó thực hiện việc tên là ‘đi trên không trung’ đi.’[5] Luôn cả trường hợp
ấy, đức Bồ Tát là loài thú đáng thương, thấp kém về dòng dõi so với Devadatta.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, kẻ bị phá sản, ở trong rừng,
khi ấy đức Bồ Tát đã là con khỉ tên Mahāpaṭhavī.[6] Cho đến lần này thì sự khác biệt giữa người và thú được nhận
thấy. Luôn cả trường hợp ấy, đức Bồ Tát là thấp kém về dòng dõi so với
Devadatta.
3. Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, là kẻ thợ săn mạnh mẽ tên Soṇuttara, có sức mạnh hơn cả sức mạnh của con voi,
khi ấy đức Bồ Tát đã là con voi chúa tên Chaddanta. Khi ấy, gã thợ săn ấy đã
giết chết con long tượng ấy.[7] Luôn cả trường hợp ấy, chính Devadatta là trội
hơn.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, là kẻ sống ở rừng, sống
không có chỗ ở, khi ấy đức Bồ Tát đã là loài chim, là con chim đa đa có sự học
tập về chú thuật. Khi ấy, kẻ sống ở rừng ấy cũng đã giết chết con chim ấy. Luôn
cả trường hợp ấy, chính Devadatta là trội hơn về dòng dõi.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là vua xứ Kāsi tên Kalābu, khi ấy đức Bồ
Tát đã là vị đạo sĩ khổ hạnh giảng về sự kham nhẫn. Khi ấy, vị vua ấy, bị nổi
giận, đã cho chặt đứt các bàn tay và bàn chân của vị đạo sĩ khổ hạnh ấy như là
chém các chồi măng non. Luôn cả trường hợp ấy, chính Devadatta là trội hơn về
dòng dõi và danh vọng.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, là kẻ sống ở rừng, khi ấy
đức Bồ Tát đã là con khỉ chúa tên Nandiya. Cũng vào khi ấy, kẻ sống ở rừng ấy
đã giết chết con khỉ chúa ấy cùng với khỉ mẹ và khỉ em. Luôn cả trường hợp ấy,
chính Devadatta là trội hơn về dòng dõi.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, là đạo sĩ lõa thể tên
Kārambhiya, khi ấy đức Bồ Tát đã là con rồng chúa tên Paṇḍaraka. Luôn cả trường hợp ấy, chính Devadatta là
trội hơn về dòng dõi.
4. Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, là đạo sĩ bện tóc ở trong
rừng. khi ấy đức Bồ Tát đã là con heo rừng lớn tên Tacchaka. Luôn cả trường hợp
ấy, chính Devadatta là trội hơn về dòng dõi.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là đức vua tên Suraparicara của xứ Cetī, có
sự di chuyển trong không trung, ở bầu trời, phía bên trên của đám người, khi ấy
đức Bồ Tát đã là vị Bà-la-môn tên Kapila.[8] Luôn cả trường hợp ấy, chính
Devadatta là trội hơn về dòng dõi và danh vọng.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, có tên là Sāma, khi ấy đức
Bồ Tát đã là con nai chúa có tên Ruru. Luôn cả trường hợp ấy, chính Devadatta
là trội hơn về dòng dõi.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài người, là thợ săn sống ở rừng, khi
ấy đức Bồ Tát đã là con long tượng. Kẻ thợ săn ấy đã bảy lần cắt lấy ngà của
con long tượng ấy rồi mang đi.[9] Luôn cả trường hợp ấy, chính Devadatta là
trội hơn về nguồn gốc xuất thân.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài chó rừng, có tư cách của dòng dõi
Sát-đế-lỵ, nó đã làm cho hết thảy tất cả những vị vua của các xứ sở ở Jambudīpa
trở thành chư hầu, khi ấy đức Bồ Tát đã là bậc sáng trí tên Vidhura.[10] Luôn
cả trường hợp ấy, chính Devadatta là trội hơn về danh vọng.
5. Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là con long tượng, nó đã giết những chim
con của con chim cút, khi ấy đức Bồ Tát cũng đã là con long tượng, chúa của một
bầy.[11] Cho đến trường hợp ấy, cả hai đã là tương đương nhau.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là loài Dạ-xoa tên Adhamma, khi ấy đức Bồ
Tát cũng đã là loài Dạ-xoa tên Dhamma.[12] Luôn cả trường hợp ấy, cả hai cũng
đã là tương đương nhau.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là thuyền trưởng, là người chỉ huy của năm
trăm gia đình, khi ấy đức Bồ Tát cũng đã là thuyền trưởng, là người chỉ huy của
năm trăm gia đình.[13] Luôn cả trường hợp ấy, cả hai cũng đã là tương đương
nhau.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là người chỉ đạo đoàn xe, là người chỉ huy
năm trăm cỗ xe, khi ấy đức Bồ Tát cũng đã là người chỉ đạo đoàn xe, là người
chỉ huy năm trăm cỗ xe.[14] Luôn cả trường hợp ấy, cả hai cũng đã là tương
đương nhau.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là con nai chúa tên Sākha, khi ấy đức Bồ
Tát cũng đã là con nai chúa tên Nigrodha.[15] Luôn cả trường hợp ấy, cả hai
cũng đã là tương đương nhau.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là vị tướng quân tên Sākha, khi ấy đức Bồ
Tát đã là vị vua tên Nigrodha.[16] Luôn cả trường hợp ấy, cả hai cũng đã là
tương đương nhau.
6. Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là vị Bà-la-môn tên Khaṇḍahāla, khi ấy đức Bồ Tát đã là vị vương tử tên
Canda.[17] Khi ấy, chính Khaṇḍahāla này
là trội hơn.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là vị vua tên Brahmadatta, khi ấy đức Bồ
Tát đã là vị hoàng tử tên Mahāpaduma, con trai của vị vua ấy. Khi ấy, vị vua ấy
đã ra lệnh ném người con trai của mình xuống Corapapāta (khe núi kẻ cướp).[18]
‘Bởi vì ở mọi nơi, chính người cha là đặc biệt, là trội hơn những người con
trai,’ như thế luôn cả trường hợp ấy, chính Devadatta là trội hơn.
Còn có
điều khác nữa, vào lúc Devadatta đã là vị vua tên Mahāpatāpa, khi ấy đức Bồ Tát
đã là vị hoàng tử tên Dhammapāla, con trai của vị vua ấy. Khi ấy, vị vua ấy đã
ra lệnh chặt các bàn tay bàn chân và đầu của người con trai của mình.[19] Luôn
cả trường hợp ấy, chính Devadatta là cao hơn, trội hơn.
Vào lúc
này hôm nay, cả hai cũng đã sanh vào gia tộc Sakya. Đức Bồ Tát đã trở thành đức
Phật, đấng Toàn Tri, vị Lãnh Đạo Thế Gian, còn Devadatta sau khi xuất gia trong
Giáo Pháp của vị Chúa của chư Thiên ấy, đã làm sanh khởi thần thông, và đã thể
hiện ước muốn làm Phật.
Thưa ngài
Nāgasena, phải chăng điều đã được Trẫm nói, mọi điều ấy đều là như thế ấy, hay
là như thế khác?”
7. “Tâu
đại vương, tất cả mọi lý do theo nhiều loại đã được ngài dẫn giải ấy đều y như
thế ấy, không phải như thế khác.”
“Thưa
ngài Nāgasena, nếu đen cũng như trắng là có cảnh giới tái sanh tương đương
nhau, như thế thì phải chăng thiện cũng như bất thiện có quả thành tựu tương
đương nhau?”
“Tâu đại
vương, không phải thiện cũng như bất thiện là có quả thành tựu tương đương
nhau. Tâu đại vương, không hẳn là Devadatta đã chống đối lại tất cả mọi người,
đã chống đối lại chính đức Bồ Tát. Mà sự chống đối của vị ấy đối với đức Bồ Tát
được chín muồi và trổ quả ngay trong mỗi một kiếp sống ấy.
Tâu đại
vương, ngay cả Devadatta khi được đặt vào ở vị thế quyền lực cũng ban bố sự bảo
vệ đến các xứ sở, cũng cho xây dựng cầu cống, hội trường, phước xá, cũng dâng
cúng vật thí theo như mong mỏi đến các Sa-môn và Bà-la-môn, đến những người
khốn khổ và nghèo khó có sự bảo hộ hoặc không có sự bảo hộ. Do quả thành tựu
của điều ấy, Devadatta đạt được các sự thành tựu trong từng kiếp sống một. Tâu
đại vương, đối với người nào mà có thể nói về điều này: ‘Sẽ hưởng thụ sự thành
tựu mà không cần bố thí, rèn luyện, thu thúc, thực hành trai giới?’
Tâu đại
vương, hơn nữa về điều mà đại vương nói như vầy: ‘Devadatta và đức Bồ Tát tuần
tự luân chuyển chung với nhau,’ việc gặp gỡ ấy đã xảy ra không phải với sự trải
qua của trăm kiếp sống, không phải với sự trải qua của ngàn kiếp sống, không
phải với sự trải qua của trăm ngàn kiếp sống, mà đôi lúc đôi khi đã xảy ra với
sự trải qua của nhiều ngày đêm. Tâu đại vương, hơn nữa về ví dụ về con rùa mù
đã được đức Thế Tôn chỉ ra về (sự khó khăn trong) việc thành tựu bản thể nhân
loại.[20] Tâu đại vương, hãy ghi nhận việc gặp gỡ của hai người này là (khó
khăn) tương tợ như thế.
Tâu đại
vương, không phải đã xảy ra sự gặp gỡ của đức Bồ Tát với riêng Devadatta, tâu
đại vương, trưởng lão Sāriputta trong nhiều trăm ngàn kiếp sống cũng đã là cha,
đã là ông nội, đã là chú, đã là anh (em) trai, đã là con trai, đã là chị (em)
gái, đã là bạn bè của đức Bồ Tát. Tâu đại vương, đức Bồ Tát trong nhiều trăm
ngàn kiếp sống cũng đã là cha, đã là ông nội, đã là chú, đã là anh (em) trai,
đã là con trai, đã là chị (em) gái, đã là bạn bè của trưởng lão Sāriputta. Tâu
đại vương, thậm chí tất cả (những ai) đã được gộp vào thành phần chúng sanh, bị
xuôi theo dòng chảy luân hồi, bị cuốn trôi bởi dòng chảy luân hồi, đều gặp gỡ
với những người ghét lẫn người thương.
Tâu đại
vương, giống như nước, trong khi bị cuốn trôi theo dòng thì gặp gỡ với vật
sạch, dơ, đẹp, xấu, tâu đại vương, tương tợ y như thế thậm chí tất cả (những
ai) đã được gộp vào thành phần chúng sanh, bị xuôi theo dòng chảy luân hồi, bị
cuốn trôi bởi dòng chảy luân hồi, đều gặp gỡ với những người ghét lẫn người
thương.
Tâu đại
vương, Devadatta trong khi là Dạ-xoa với bản thân theo phi pháp, sau khi khuyến
khích những người khác theo phi pháp đã bị nung nấu ở đại địa ngục trong năm
trăm bảy mươi sáu triệu năm.[21] Tâu đại vương, còn đức Bồ Tát trong khi là
Dạ-xoa với bản thân theo đúng pháp, sau khi khuyến khích những người khác theo
đúng pháp đã vui sướng ở cõi trời, có đầy đủ tất cả các dục, trong năm trăm bảy
mươi sáu triệu năm.
Tâu đại
vương, hơn nữa Devadatta trong kiếp sống này sau khi công kích đức Phật là bậc
không nên công kích, sau khi chia rẽ Hội Chúng hòa hợp, đã đi vào trái đất. Đức
Như Lai, sau khi được giác ngộ tất cả các pháp, rồi đã viên tịch Niết Bàn khi
có sự tiêu diệt của các mầm tái sanh.”
“Thưa
ngài Nāgasena, tốt lắm! Trẫm chấp nhận điều này đúng theo như vậy.”