8. VÍ DỤ VỀ ĐẶC
TÍNH CỦA LOÀI BÒ
1. “Thưa ngài Nāgasena,
điều mà ngài nói là: ‘Bốn tính chất của loài bò nên được hành trì,’ bốn tính chất
nên được hành trì ấy là các điều nào?”
“Tâu đại vương,
giống như loài bò không buông bỏ chuồng của mình. Tâu đại vương, tương tợ y như
thế vị hành giả thiết tha tu tập không nên buông bỏ thân của mình (nghĩ rằng):
‘Thân này có pháp tự nhiên là vô thường, có sự kỳ cọ, xoa bóp, tan rã, phân
tán, tiêu hoại.’ Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhất của loài bò nên
được hành trì.
2. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài bò, đã nhận lãnh cái ách, vận chuyển cái ách một
cách thoải mái hoặc khổ sở. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết
tha tu tập đã nhận lãnh việc thực hành Phạm hạnh, nên thực hành Phạm hạnh một
cách thoải mái hoặc khổ sở cho đến lúc chấm dứt mạng sống, đến điểm cuối cùng của
hơi thở. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhì của loài bò nên được hành
trì.
3. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài bò, trong khi khao khát, uống nước với sự ham muốn.
Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập, trong khi khao
khát, nên tiếp nhận lời chỉ dạy của các vị thầy dạy học và thầy tế độ với sự
ham muốn, với sự yêu quý, với sự tịnh tín. Tâu đại vương, điều này là tính chất
thứ ba của loài bò nên được hành trì.
4. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài bò, trong khi bị người nào đó bắt vận chuyển vật gì,
thì nó vận chuyển. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập
nên cúi đầu tiếp thu lời giáo huấn chỉ dạy của các vị tỳ khưu trưởng lão, mới
tu, hoặc trung niên, thậm chí là của các người tại gia và các người cận sự. Tâu
đại vương, điều này là tính chất thứ tư của loài bò nên được hành trì.
Tâu đại vương,
điều này cũng đã được trưởng lão cũng đã được trưởng lão Sāriputta, vị Tướng
Quân Chánh Pháp nói đến:
‘Vị bảy tuổi
tính từ lúc sanh, đang được xuất gia vào ngày ấy, nếu vị ấy chỉ dạy tôi, tôi (sẽ)
tiếp nhận bằng đầu óc.
Sau khi nhìn thấy,
tôi có thể thiết lập sự mong muốn sắc bén và lòng yêu mến ở vị ấy. Tôi có thể đặt
vị ấy ở vị thế thầy dạy học một cách nghiêm chỉnh lần này lần khác.’”