VÍ DỤ VỀ ĐẶC TÍNH CỦA LOÀI BEO ĐỰC
1. “Thưa ngài Nāgasena,
điều mà ngài nói là: ‘Hai tính chất của loài beo đực nên được hành trì,’ hai
tính chất nên được hành trì ấy là các điều nào?”
“Tâu đại vương, giống
như loài beo đực ẩn núp nương vào lùm cỏ um tùm hoặc khu rừng um tùm hoặc đồi
núi um tùm rồi chộp lấy các con thú rừng. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị
hành giả thiết tha tu tập nên tới lui nơi vắng vẻ là cánh rừng rậm, gốc cây, sườn
núi, thung lũng, hang núi, bãi tha ma, khu rừng thưa, đồng trống, đống rơm, nơi
ít âm thanh, ít tiếng ồn, có bầu không gian vắng vẻ, tách biệt với dân chúng,
thích hợp cho việc thiền tịnh. Tâu đại vương, bởi vì trong khi tới lui nơi vằng
vẻ, vị hành giả thiết tha tu tập chẳng bao lâu sau đạt được bản thể năng lực về
sáu Thắng Trí. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhất của loài beo đực
nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được các vị trưởng lão kết tập
Giáo Pháp nói đến:
‘Cũng giống như con beo
đực ẩn núp rồi chộp lấy các con thú rừng. Y như thế ấy người con trai này của đức
Phật, vị có sự tu tập đã được gắn bó, vị hành minh sát, đi vào khu rừng rồi nắm
lấy quả vị tối thượng.’
2. Tâu đại vương, còn có
điều khác nữa, loài beo đực sau khi giết chết bất cứ con thú nào, nếu con thú
rơi bị rơi xuống ở sườn bên trái thì nó không ăn. Tâu đại vương, tương tợ y như
thế vị hành giả thiết tha tu tập không nên thọ dụng vật thực đã được tạo ra do
việc cho tre, hoặc do việc cho lá, hoặc do việc cho bông hoa, hoặc do việc cho
trái cây, hoặc do việc nhường chỗ tắm, hoặc do việc cho đất sét, hoặc do việc
cho bột tắm, hoặc do việc cho tăm xỉa răng, hoặc do việc cho nước súc miệng, hoặc
do việc nịnh hót, hoặc do việc tâng bốc, hoặc do việc chiều chuộng, hoặc do việc
chuyển tin bằng đôi chân, hoặc do công việc thầy thuốc, hoặc do công việc đầy tớ,
hoặc do việc đi theo sự sai bảo, hoặc do thức ăn đổi thức ăn, hoặc do phát sanh
bởi quà cáp, hoặc nhờ vào khoa địa lý, hoặc nhờ vào khoa chiêm tinh, hoặc nhờ
vào khoa bói tướng, hoặc bởi bất cứ sự nuôi mạng sai trái nào khác đã bị đức Phật
quở trách, tợ như con beo đực không ăn con thú rơi bị rơi xuống ở sườn bên
trái. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhì của loài beo đực nên được
hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được trưởng lão Sāriputta, vị Tướng
Quân Chánh Pháp, nói đến:
‘Mật ong và cháo được
phát sanh do việc lan truyền của sự biểu hiện bằng lời nói, nếu ăn vào thì tôi
có thể bị chê trách về sự nuôi mạng của tôi.
Thậm chí, nếu nội tạng của
tôi rơi ra lòng thòng ở bên ngoài, dầu cho đang từ bỏ mạng sống, tôi vẫn không
làm đổ vỡ sự nuôi mạng (chân chánh).’”
Câu hỏi về tính chất của
loài beo đực là thứ năm.