CỬA HÀNG BÁCH HOÁ HAY TỔNG QUAN GIÁO PHÁP
17. “Thưa ngài Nāgasena,
cửa tiệm tổng hợp của đức Phật Thế Tôn là cái nào?”
“Tâu đại vương, cửa tiệm
tổng hợp của đức Thế Tôn có lời dạy của đức Phật gồm chín thể loại, các xá-lợi,
các vật dụng, các bảo tháp, và Hội Chúng báu. Tâu đại vương, do đức Thế Tôn ở cửa
tiệm tổng hợp sự thành tựu về sanh chủng được chưng bày, sự thành tựu về của cải
được chưng bày, sự thành tựu về tuổi thọ được chưng bày, sự thành tựu về không
bệnh được chưng bày, sự thành tựu về sắc đẹp được chưng bày, sự thành tựu về tuệ
được chưng bày, sự thành tựu về cõi người được chưng bày, sự thành tựu về cõi
trời được chưng bày, sự thành tựu về Niết Bàn được chưng bày.
Tại nơi ấy, những người
nào ước muốn sự thành tựu này hay sự thành tựu nọ, những người ấy sau khi trao
ra tiền vốn là nghiệp (thiện) rồi mua lấy sự thành tựu đã được mong mỏi thế này
thế nọ. Nhiều người mua bằng sự thọ trì giới, nhiều người mua bằng việc hành
trì trai giới, rồi nhận được các sự thành tựu tùy theo từng phần tiền vốn là
nghiệp (thiện) ít ỏi. Tâu đại vương, giống như ở cửa tiệm của người chủ tiệm có
các loại mè, đậu mugga, đậu māsa, những người ấy mua gạo, đậu mugga, đậu māsa,
với số lượng chút ít tùy theo từng phần tiền vốn ít ỏi. Tâu đại vương, tương tợ
y như thế ở cửa tiệm tổng hợp của đức Thế Tôn, những người ấy nhận được các sự
thành tựu tùy theo từng phần tiền vốn là nghiệp (thiện) ít ỏi. Tâu đại vương,
cái này được gọi là ‘cửa tiệm tổng hợp của đức Thế Tôn.’
‘Tuổi thọ, sự không bệnh,
sắc đẹp, cõi trời, việc có được gia tộc cao sang, và sự không tạo tác, sự Bất Tử
là có ở của hàng tổng hợp, ở đấng Chiến Thắng.
Được nhận lấy ít hay nhiều
tùy theo phần tiền vốn là nghiệp (thiện). Này các tỳ khưu, sau khi mua bằng tiền
vốn là đức tin, các ngươi hãy được thành tựu.’
18. Tâu đại vương, ở
thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn có những người như thế này sinh sống: Các vị
chuyên về Kinh, các vị chuyên về Luật, các vị chuyên về Vi Diệu Pháp, các vị
thuyết giảng về Pháp, các vị trì tụng Bổn Sanh, các vị trì tụng Trường Bộ, các
vị trì tụng Trung Bộ, các vị trì tụng Tương Ưng, các vị trì tụng Tăng Chi, các
vị trì tụng Tiểu Bộ, các vị đầy đủ giới, các vị đầy đủ định, các vị đầy đủ tuệ,
các vị thích thú việc tu tập các giác chi, các vị hành minh sát, các vị gắn liền
với mục đích của mình, các vị ngụ ở rừng, các vị ngụ ở gốc cây, các vị ngụ ở
ngoài trời, các vị ngụ ở đống rơm, các vị ngụ ở mộ địa, các vị (hành pháp) về
oai nghi ngồi (không nằm), các vị đã tiến đến (Đạo), các vị đã trú ở Quả, các vị
Hữu Học đã đạt được quả vị, các vị Nhập Lưu, các vị Nhất Lai, các vị Bất Lai,
các vị A-la-hán có ba Minh, có sáu Thắng Trí, có thần thông, đã đạt đến sự toàn
hảo về tuệ, thiện xảo về sự thiết lập niệm, chánh tinh tấn, nền tảng của thần
thông, quyền, lực, giác chi, Đạo, thiền, giải thoát, sắc và vô sắc, về việc thể
nhập vào sự tịch tịnh và an lạc. Thành phố Giáo Pháp đã là đông đúc, dầy đặc,
chen chúc, tràn ngập với các vị A-la-hán ấy, tợ như rừng sậy hay rừng mía đường.
Ở đây có:
‘Các vị có luyến ái đã
lìa, có sân đã lìa, có si đã lìa, không còn lậu hoặc, có tham ái đã lìa, không
còn chấp thủ, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị ngụ ở rừng, duy
trì pháp từ khước, chứng thiền, có y thô xấu, thỏa thích sự cô độc, sáng suốt,
các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị giữ oai nghi ngồi,
ngụ chỗ được chỉ định, đứng và đi kinh hành, tất cả đều mang y may bằng vải
quăng bỏ, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị sử dụng ba y,
thanh tịnh, có mảnh da thú là vật thứ tư, thích thú việc (thọ thực) một chỗ ngồi,
hiểu biết, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị ít ham muốn, chín
chắn, sáng suốt, (thọ) chút ít vật thực, không tham lam, tự biết đủ với việc có
hay không có, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị chứng thiền,
thích thú với thiền, sáng suốt, có tâm thanh tịnh, được định tĩnh, có sự mong mỏi
về cõi thiền Vô Sở Hữu, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị đã tiến đến (Đạo),
đã trú ở Quả, là các bậc Hữu Học, đã đạt được quả vị, là những vị mong mỏi mục
đích tối thượng, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị Nhập Lưu, không vết
nhơ, và các vị Nhất Lai, các vị Bất Lai, và các vị A-la-hán, các vị ấy sống ở
thành phố Giáo Pháp.
Các vị thiện xảo về sự
thiết lập niệm, thích thú việc tu tập các Giác chi, các vị hành Minh Sát, có sự
ghi nhớ về Giáo Pháp, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị thiện xảo về các
nền tảng của thần thông, thích thú việc tu tập định, gắn bó với chánh tinh tấn,
các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị đã đạt đến sự
toàn hảo về các Thắng Trí, thích thú với hành xứ có tính chất truyền thống, có
sự di chuyển ở không trung, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị có mắt nhìn xuống,
nói năng chừng mực, có các giác quan được canh phòng, khéo thu thúc, đã được huấn
luyện tốt đẹp ở Giáo Pháp tối thượng, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.
Các vị có ba Minh, và
sáu Thắng Trí, đã đi đến sự toàn hảo của thần thông, đã đạt được sự toàn hảo về
tuệ, các vị ấy sống ở thành phố Giáo Pháp.’
19. Tâu đại vương, những
vị tỳ khưu nào có sự gìn giữ trí cao quý không đo lường được, không bị ràng buộc,
có đức hạnh không thể so sánh, có danh vọng không so sánh được, có năng lực
không so sánh được, có vinh quanh không so sánh được, là các vị tiếp tục chuyển
vận bánh xe Giáo Pháp, đã đi đến sự toàn hảo về tuệ, tâu đại vương, những vị tỳ
khưu như thế được gọi là ‘các tướng quân Chánh Pháp’ ở thành phố Giáo Pháp của
đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào có thần thông, có các tuệ phân tích đã được chứng đạt, có
các sự tự tín đã được đạt đến, có sự di chuyển ở không trung, khó sánh bằng,
khó khuất phục, di chuyển không cần vật để bám víu, làm rúng động trái đất có
biển và núi, có thể vuốt ve mặt trăng và mặt trời, thiện xảo về biến hóa, về sự
chú nguyện và phát nguyện, đã đi đến sự toàn hảo về thần thông, tâu đại vương,
những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những vị quân sư’ ở thành phố Giáo Pháp của
đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào đã theo đuổi các pháp từ khước, ít ham muốn, tự biết đủ,
chán ghét sự yêu cầu và sự tầm cầu sai trái, đi khất thực theo từng nhà, tợ như
các con ong hút lấy hương hoa rồi đi vào khu rừng cô quạnh, không quan tâm đến
thân thể và mạng sống, đã đạt được phẩm vị A-la-hán, đã được xem là tối thắng về
đức hạnh của các pháp từ khước, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi
là ‘những vị quan tòa’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào thanh tịnh, không vết nhơ, không còn phiền não, thiện xảo
về tử sanh, đã đi đến sự toàn hảo về Thiên nhãn, tâu đại vương, những vị tỳ
khưu như thế được gọi là ‘những vị thắp sáng thành phố’ ở thành phố Giáo Pháp của
đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào nghe nhiều, có Kinh điển được truyền thừa, có sự ghi nhớ về
Giáo Pháp, có sự ghi nhớ về Luật, có sự ghi nhớ về các tiêu đề, thiện xảo về việc
chia chẻ các âm là không gió hay có gió, dài hay ngằn, nặng hay nhẹ, có sự ghi
nhớ về các lời giáo huấn gồm chín thể loại, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như
thế được gọi là ‘những vị bảo vệ Giáo Pháp’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế
Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào hiểu biết về Luật, thông thái về Luật, thiện xảo về phần mở
đầu và phần đọc tụng, thiện xảo về sự phạm tội, sự không phạm tội, tội nặng có
thể chữa trị hay không thể chữa trị, sự thoát tội, sự trình báo tội, sự khiển
trách, sự sửa chữa, sự mời vào, sự đuổi ra, sự hòa giải, đã đi đến sự toàn hảo
về Luật, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những vị thành thạo
về nghi thức’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào được quàng vào tràng hoa gồm các bông hoa cao quý của sự
giải thoát, đã đạt được bản thể cao quý, ưu tú, giá trị cao, đứng đầu, được yêu
quý và mong mỏi của số đông người, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được
gọi là ‘những người chủ tiệm hoa’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào đã được thấu triệt sự lãnh hội về bốn Sự Thật, đã nhìn thấy
Sự Thật, đã nhận thức được Giáo Pháp, đã vượt qua các sự hoài nghi về bốn quả vị
Sa-môn, đã đạt được an lạc của quả vị, và chia phần những quả vị ấy cùng với những
vị khác cũng đang thực hành, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi
là ‘những người chủ tiệm trái cây’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào được thoa hương thơm tốt đẹp cao quý của giới, mang nhiều
đức hạnh đủ các loại, làm tiêu tan mùi thối của phiền não và ô nhiễm, tâu đại
vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những người chủ tiệm hương liệu’ ở
thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào yêu mến Giáo Pháp, có lời nói đáng yêu quý, có sự vui
thích tột bực ở Thắng Pháp, ở Thắng Luật, những vị đi vào rừng, đi đến cội cây,
đi đến ngôi nhà trống vắng, uống vào vị nếm cao quý của Giáo Pháp, được thấm
nhuần hương vị cao quý của Giáo Pháp bằng thân, bằng khẩu, và bằng ý, có tài biện
giải tuyệt vời, đã thực hành sự tầm cầu về Pháp trong số các Pháp, từ nơi này
hoặc từ nơi kia, ở nơi nào có sự thuyết giảng về ít ham muốn, thuyết giảng về sự
tự hoan hỷ, thuyết giảng về sự tách ly, thuyết giảng về sự không kết giao, thuyết
giảng về việc khởi sự tinh tấn, thuyết giảng về giới, thuyết giảng về định,
thuyết giảng về tuệ, thuyết giảng về giải thoát, thuyết giảng về trí tuệ và nhận
thức về sự giải thoát, sau khi đi đến nơi này nơi khác và uống vào từng hương vị
của cuộc thuyết giảng, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những
vị nghiện uống, có sự khao khát’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào đầu đêm và cuối đêm gắn bó với sự rèn luyện về tỉnh thức,
trải qua đêm ngày với việc ngồi, đứng, và đi kinh hành, gắn bó với sự rèn luyện
về việc phát triển (thiền), đang đeo đuổi mục đích của mình nhằm xua đuổi các
phiền não, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những người
canh giữ thành phố’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào bảo đọc, bảo đọc theo, giảng giải, lập lại lời dạy của đức
Phật gồm chín thể loại về ý nghĩa, về văn tự, về phương pháp, về lý do, về
nguyên nhân, và về ví dụ, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là
‘những người chủ tiệm Giáo Pháp’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào là những người có của cải, có tài sản, với của cải là châu
báu về Giáo Pháp, với của cải là sự học tập và lắng nghe về Kinh điển, có sự thấu
triệt về nguyên âm, phụ âm, và đặc điểm đã được diễn đạt, có sự hiểu biết rộng
rãi, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những người triệu phú
về Giáo Pháp’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, hơn nữa
những vị tỳ khưu nào có sự thấu triệt sự thuyết giảng tột bực, đã quen thuộc với
sự phân loại và mô tả đối tượng (của tâm), đã đạt đến sự toàn hảo về đức hạnh của
việc học tập, tâu đại vương, những vị tỳ khưu như thế được gọi là ‘những nhà đạo
đức nổi tiếng’ ở thành phố Giáo Pháp của đức Thế Tôn.
Tâu đại vương, thành phố
Giáo Pháp của đức Thế Tôn đã khéo được bố trí như vậy, khéo được xây dựng như vậy,
khéo được sắp xếp như vậy, khéo được bồi đắp như vậy, khéo được xác định như vậy,
khéo được bảo vệ như vậy, khéo được gìn giữ như vậy, khó bị chế ngự như vậy bởi
những kẻ nghịch, những kẻ thù. Tâu đại vương, với lý do này, với nguyên nhân
này, với phương pháp này, với sự suy luận này, nên nhận biết rằng: ‘Có đức Thế
Tôn ấy.’
‘Cũng giống như sau khi
nhìn thấy thành phố khéo được bố trí, làm thích ý, bằng suy luận họ nhận biết sự
vĩ đại của nhà kiến trúc.
Y như thế ấy, sau khi
nhìn thấy thành phố Giáo Pháp cao quý của đấng Bảo Hộ Thế Gian, bằng suy luận họ
biết rằng: ‘Có đức Thế Tôn ấy.’
Sau khi nhìn thấy làn
sóng ở biển cả, bằng suy luận họ biết rằng theo như làn sóng này được nhìn thấy
thì biển cả sẽ là lớn lao.
Tương tợ, đức Phật là bậc
xua đi nỗi sầu muộn, không bị đánh bại ở mọi nơi, đã đạt đến sự cạn kiệt của
tham ái, có sự thoát khỏi sự luân chuyển trong các cõi.
Sau khi nhìn thấy làn
sóng ở thế gian luôn cả chư Thiên, theo như sự lan rộng của làn sóng Giáo Pháp,
bằng suy luận có thể biết được đức Phật sẽ là hạng nhất.
Sau khi nhìn thấy ngọn
núi vươn cao, theo như cách nó được vươn cao, bằng suy luận họ biết rằng nó sẽ
là núi Hi-mã-lạp.
Tương tợ, sau khi nhìn
thấy ngọn núi Giáo Pháp của đức Thế Tôn có trạng thái mát lạnh, không có mầm mống
tái sanh, vươn cao, không dao động, khéo được thiết lập.
Sau khi nhìn thấy ngọn
núi Giáo Pháp, bằng suy luận có thể biết được bậc Đại Hùng ấy chính là như thế,
đức Phật sẽ là hạng nhất.
Cũng giống như sau khi
nhìn thấy bàn chân của con voi chúa, bằng suy luận mọi người biết được rằng:
‘Con voi ấy là to lớn.’
Y như thế ấy, sau khi
nhìn thấy dấu chân của đức Phật vĩ đại, bậc có sự thông suốt, bằng suy luận họ
biết rằng vị ấy sẽ là tột bực.
Sau khi nhìn thấy những
con thú nhỏ bị sợ hãi, bằng suy luận họ biết rằng: ‘Những con thú nhỏ này bị sợ
hãi bởi âm thanh của con thú chúa.’
Y như thế ấy, sau khi
nhìn thấy các ngoại đạo bị bối rối, có tâm sợ hãi, bằng suy luận có thể biết được
tiếng rống của đấng Pháp Vương.
Sau khi nhìn thấy trái đất
đã được nguội lạnh, đạt được màu xanh, có nhiều nước, bằng suy luận họ biết rằng
(trái đất) đã được nguội lạnh nhờ đám mưa lớn.
Y như thế ấy, sau khi
nhìn thấy người này được vui mừng, hớn hở, bằng suy luận có thể biết được (người
ấy) đã được toại ý bởi cơn mưa Giáo Pháp.
Sau khi nhìn thấy bụi bặm
bị kết dính, bùn lầy, mặt đất trở thành lầy lội ẩm thấp, bằng suy luận họ biết
rằng có khối nước lớn đã đi đến.
Y như thế ấy, sau khi
nhìn thấy người này bị lấm lem bởi bụi bặm và bùn lầy, đã được đưa đến ở dòng
sông Giáo Pháp, đã được chuyển đến ở biển cả Giáo Pháp.
Sau khi nhìn thấy quả đất
này luôn cả chư Thiên đi đến sự Bất Tử của Giáo Pháp, bằng suy luận có thể biết
được có Pháp uẩn vĩ đại đã đi đến.
Sau khi ngửi mùi hương tối
thượng, bằng suy luận họ biết rằng là theo như mùi hương này thổi đến thì sẽ có
những cây đã được trổ hoa.
Y như thế ấy, mùi hương
giới đức này thổi ở thế gian luôn cả chư Thiên, bằng suy luận có thể biết được
là có đức Phật vô thượng.’
20. Tâu đại vương, có thể
chỉ cho thấy năng lực của đức Phật bằng một trăm lý do, bắng một ngàn lý do, bằng
một trăm nguyên nhân, bằng một ngàn nguyên nhân, bằng một trăm phương pháp, bằng
một ngàn phương pháp, bằng một trăm ví dụ, bằng một ngàn ví dụ. Tâu đại vương,
giống như người làm tràng hoa khôn khéo, từ đống bông hoa nhiều loại, theo sự
chỉ dạy của người thầy, bằng việc làm của cá nhân một người, có thể tạo thành một
đống các kiểu tràng hoa nhiều màu sắc.
Tâu đại vương, tương tợ
y như thế đức Thế Tôn ấy, có đức hạnh vô biên, có đức hạnh vô lượng, ví như đống
bông hoa nhiều màu sắc. Giờ đây, ví như người làm tràng hoa, người kết bông hoa
trong Giáo Pháp của đấng Chiến Thắng, cũng bằng đường lối của các vị thầy tiền
bối, cũng bằng năng lực ở sự sáng suốt của tôi, tôi sẽ giải thích năng lực của
đức Phật bằng cách suy luận bằng nhiều lý lẽ không thể đếm được. Vậy thì trong
trường hợp này, đại vương hãy khởi lên ước muốn về việc lắng nghe.”
21. “Thưa ngài Nāgasena,
thật là việc khó khăn để chỉ cho thấy năng lực của đức Phật bằng sự suy luận bằng
lý lẽ có hình thức như vầy đối với những người khác. Thưa ngài Nāgasena, trẫm
đã được thỏa mãn với việc giải thích câu hỏi một cách vô cùng đa dạng của
ngài.”