26-6-2011
NHỮNG CẢNH GIỚI SANH TỬ THEO A TỲ ĐÀM
1) Cõi Dục Giới:
Gồm 11 cõi được chia ra như sau
a) Cõi Ác Thú (Apāyabhūmi): từ ngữ căn apa + aya: chỗ không có hạnh phúc. Gồm 4 cõi.
b) Ðịa Ngục (Niraya): từ ngữ căn Nis + aya: đi đến chỗ tiêu diệt. Cõi này chỉ có mọi sự thống khổ chứ không có sự an vui.
c) Ngạ Quỹ (Pettivisaya): Peta từ ngữ căn Pa + i + ta: chúng sanh đã đi, nghĩa là đã chết. Chúng không phải là ma quỹ vô hình, chúng có sắc thân nhưng mắt người không thể thấy được. Chúng không có cảnh giới riêng và luôn luôn bị đói khát. Chúng sống trong rừng núi, hang động hay các chỗ nhớp nhúa.
d) Súc Sanh (Tiricchānayoni): từ ngữ căn Tiro: ngang + Acchāna: đi. Các sinh vật đi ngang, bò đi, không đi thẳng như người, còn gọi là Bàng sanh.
e) A-Tu-La (Asurakāya): Asura nghĩa là những vị không có hoan lạc hay không chói sáng. Những chúng sanh này rất hung dữ, hay gây gổ. Loại A-Tu-La sanh ở đây không giống với loại A-Tu-La chư thiên chuyên gây chiến với chư thiên và sống ở cõi Tam Thập Tam Thiên.
Tâm Tục Sinh trong cõi Ác Thú là tâm Quan Sát thọ Xã trong Bất Thiện Dục Giới Vô Nhân.
f) Cõi người (Manussa): những người có tâm cao thượng (Ma-no Ussannaṃ etesaṃ). Chữ Manusya có nghĩa là con của Manu, loài người trở thành có văn minh sau vị tu sĩ Manu.
g) Cõi Trời Dục Giới (Kāmmasugatibhūmi): gồm 6 cõi.
- Tứ Thiên Vương (Cātummahārājika): đây là cõi thấp nhất trong các cõi chư thiên.
- Tam Thập Tam Thiên (Tāvatimsa): Ðế Thích (Magha) cư ngụ ở đây. Sở dĩ gọi như vậy vì theo tích truyện có 33 vị dưới sự hướng dẩn của Ðế Thích đã làm những việc thiện và được tục sinh tại đây.
- Dạ Ma Thiên (Yāma): Yam nghĩa là tàn phá, diệt trừ. Nơi đây mọi đau khổ đều được trừ diệt.
- Ðâu Suất Ðà Thiên (Tusita): những vị sống sung sướng. Theo tục truyền, vị Bồ Tác tương lai (Di Lặc) đang sống tại đây và chờ cơ hội thuận tiện để tái sinh làm người và thành Phật.
- Hóa Lạc Thiên (Nimmānarati): những vị sống hoan lạc trong những lâu đài tự tạo ra.
- Tha Hóa Tự Tại Thiên (Paranimmitavasavatti): những vị đem dưới quyền của mình các vật do các vị khác đã hóa hiện.
Tâm Tục sinh trong cõi người thiếu trí hay tàn tật là tâm Quan Sát thọ Xã trong tâm Thiện Dục giới Vô Nhân và 4 tâm Quả Tịnh hảo ly trí. 4 tâm Quả tịnh hảo hợp trí còn lại làm tâm Tục Sinh, Hộ Kiếp và tâm Tử cho những người trong Dục giới thiên.
2) Cõi Sắc Giới
2.1- Cõi Sơ Thiền Thiên
Phạm Chúng Thiên (Brahmapārisajjā): đây là cảnh giới thấp nhất. Những vị sanh ra ở đây là đồ chúng của Ðại Phạm Thiên (Mahābrahmā).
Phạm Phụ Thiên (Brahmapurohitā): những vị sanh ra ở đây sẽ là phụ tá cho Ðại Phạm Thiên.
Ðại Phạm Thiên (Mahābrahmā): các vị sanh ở đây có hình thái đẹp, hưởng nhiều hạnh phúc và sông lâu hơn các vị sinh trong 2 cảnh trời trên.
2.2- Cõi Nhị Thiền Thiên
Thiểu Quang Thiên (Parittābhā)
Vô Lượng Quang Thiên (Appamānābhā)
Quang Âm Thiên (Ābhassarā)
2.3- Cõi Tam Thiền Thiên
Thiểu Tịnh Thiên (Parittasubhā)
Vô Lượng Tịnh Thiên(Appamanāsubhā)
Biến Tịnh Thiên (Subhakinhā)
2.4- Cõi Tứ Thiền Thiên
Quảng Quả Thiên (Vehapphalā)
Vô Tưởng Thiên (Asaññasattā)
Phước Sanh Thiên (Suddhāvāsā):
Vô Phiền Thiên (Avihā)
Vô Nhiệt Thiên (Atappā)
Thiện Hiện Thiên (Sudassā)
Thiện Kiến Thiên (Sudassì)
Sắc Cứu Kính Thiên (Akaniṭṭhā)
3) Cõi Vô Sắc Giới
3.1- Cõi Không Vô Biên Xứ Thiên (Ākāsānañcāyatanabhūmi)
3.2- Cõi Thức Vô Biên Xứ Thiên (Viññānancāyatanabhūmi)
3.3- Cõi Vô Hữu Xứ Thiên (Ākiñcāññāyatanabhūmi)
3.5- Cõi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ Thiên. (Nevasaññānāsaññāyatanabhūmi)