V. PHẨM SƯ TỬ
TÓM LƯỢC:
“Loài mối, và
loài mèo, loài chuột, và với loài bò cạp, loài chồn, loài chó rừng, loài nai,
loài bò, loài heo, với loài voi là mười.”
1. VÍ DỤ VỀ ĐẶC
TÍNH CỦA LOÀI SƯ TỬ
1. “Thưa ngài
Nāgasena, điều mà ngài nói là: ‘Bảy tính chất của loài sư tử nên được hành
trì,’ bảy tính chất nên được hành trì ấy là các điều nào?”
“Tâu đại vương,
giống như loài sư tử là (con thú) màu vàng nhạt, trắng trẻo, không vết nhơ,
trong sạch. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên
có tâm màu vàng nhạt, trắng trẻo, không vết nhơ, trong sạch, nên xa lìa nỗi
nghi hoặc. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhất của loài sư tử nên được
hành trì.
2. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài sư tử có bốn chân, có sự đi lại hùng dũng. Tâu đại
vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên có sự thực hành về bốn
nền tảng của thần thông. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhì của loài
sư tử nên được hành trì.
3. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài sư tử có bờm lông xinh đẹp, ưng ý. Tâu đại vương, tương
tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên có bờm lông là giới, xinh đẹp, ưng
ý. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ ba của loài sư tử nên được hành
trì.
4. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài sư tử, dầu ở vào trường hợp chấm dứt mạng sống, cũng
không hạ mình đối với bất cứ ai. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả
thiết tha tu tập, dầu ở vào trường hợp chấm dứt các vật dụng về y phục vật thực
chỗ trú ngụ và thuốc men chữa bệnh, cũng không nên hạ mình đối với bất cứ người
nào. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ tư của loài sư tử nên được hành
trì.
5. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài sư tử có sự ăn vật thực theo tuần tự, (con mồi) rơi
xuống ở chỗ nào, thì nó ăn cho đủ theo nhu cầu ngay tại chỗ ấy, không chọn lựa
phần thịt ngon nhất. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu
tập nên có vật thực theo tuần tự, không nên chọn lựa các gia đình, không nên đi
đến các gia đình sau khi đã bỏ qua căn nhà trước đó, không nên chọn lựa thức
ăn, vắt cơm được để xuống ở chỗ nào thì nên thọ thực chỉ vừa đủ cho việc duy
trì cơ thể ở ngay tại chỗ ấy, không nên chọn lựa thức ăn cao sang. Tâu đại
vương, điều này là tính chất thứ năm của loài sư tử nên được hành trì.
6. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài sư tử có thói không ăn đồ ăn tích trữ, sau khi ăn ở
khu vực kiếm ăn một lần thì không đi đến nơi ấy lần nữa. Tâu đại vương, tương tợ
y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên có sự không thọ dụng vật tích trữ.
Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ sáu của loài sư tử nên được hành trì.
7. Tâu đại vương,
còn có điều khác nữa, loài sư tử không lo âu do đã không đạt được thức ăn, còn
khi đã đạt được thức ăn thì thọ dụng không bị vướng mắc, không bị mê mẩn, không
bị phạm tội. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập
không nên lo âu do đã không nhận được thức ăn, còn khi đã nhận được thức ăn thì
nên thọ dụng không bị vướng mắc, không bị mê mẩn, không bị phạm tội, có sự nhìn
thấy điều bất lợi, có tuệ về sự thoát ly. Tâu đại vương, điều này là tính chất
thứ bảy của loài sư tử nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được
đức Thế Tôn, vị Trời vượt trội các vị Trời, nói đến ở Tương Ưng Bộ cao quý
trong khi tán dương trưởng lão Mahākassapa:
‘Này các tỳ
khưu, vị Kassapa này tự biết đủ với đồ ăn khất thực loại này loại khác, là vị
nói lời ca ngợi về sự tự biết đủ với đồ ăn khất thực loại này loại khác, không
vì nguyên nhân đồ ăn khất thực mà phạm vào việc tầm cầu sai trái, không thích hợp,
không lo âu do đã không nhận được thức ăn, và khi đã nhận được thức ăn thì thọ
dụng không bị vướng mắc, không bị mê mẩn, không bị phạm tội, có sự nhìn thấy điều
bất lợi, có tuệ về sự thoát ly.’”