3.
VÍ DỤ VỀ ĐẶC TÍNH CỦA LỬA
1. “Thưa ngài
Nāgasena, điều mà ngài nói là: ‘Năm tính chất của lửa nên được hành trì,’ năm
tính chất nên được hành trì ấy là các điều nào?”
“Tâu đại vương,
giống như lửa thiêu đốt cỏ, củi, cành, lá. Tâu đại vương, tương tợ y như thế với
vị hành giả thiết tha tu tập, những phiền não nào, ở bên trong hoặc bên ngoài,
do sự tiếp nhận (của giác quan) ở đối tượng được ưa thích hay không được ưa
thích, tất cả các phiền não ấy nên được thiêu đốt bằng ngọn lửa trí tuệ. Tâu đại
vương, điều này là tính chất thứ nhất của lửa nên được hành trì.
2. Tâu đại
vương, còn có điều khác nữa, lửa không có lòng trắc ẩn, không có lòng thương
xót. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập không nên
thể hiện lòng thương xót hay trắc ẩn đối với tất cả các phiền não. Tâu đại
vương, điều này là tính chất thứ nhì của lửa nên được hành trì.
3. Tâu đại
vương, còn có điều khác nữa, lửa hủy diệt sự mát lạnh. Tâu đại vương, tương tợ
y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên làm sanh lên ngọn lửa có sức nóng của
sự tinh tấn rồi nên hủy diệt các phiền não. Tâu đại vương, điều này là tính chất
thứ ba của lửa nên được hành trì.
4. Tâu đại
vương, còn có điều khác nữa, lửa tạo ra sự nóng nực, và được thoát ra khỏi sự
nuông chiều hay ghét bỏ. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết
tha tu tập nên an trú với tâm ý tợ như lửa, được thoát ra khỏi sự nuông chiều
hay ghét bỏ. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ tư của lửa nên được hành
trì.
5. Tâu đại
vương, còn có điều khác nữa, lửa tiêu diệt bóng tối, phô bày ánh sáng. Tâu đại
vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập sau khi tiêu diệt bóng tối
vô minh rồi nên phô bày ánh sáng của trí tuệ. Tâu đại vương, điều này là tính
chất thứ năm của lửa nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được đức
Thế Tôn, vị Trời vượt trội các vị Trời, nói đến trong khi giáo giới cho Rāhula,
người con trai của mình:
‘Này Rāhula,
con hãy phát triển sự tu tập tương tợ lửa. Này Rāhula, bởi vì đối với người
đang phát triển sự tu tập tương tợ lửa thì các pháp bất thiện chưa sanh khởi (sẽ)
không sanh khởi, và các bất thiện pháp đã sanh khởi sẽ không chiếm cứ tâm và tồn
tại.’”