ĐỨC PHẬT
VÀ SỰ TÁN DƯƠNG
1. “Thưa ngài Nāgasena,
điều này cũng đã được đức Thế Tôn nói đến: ‘Này các tỳ khưu, nếu những người
khác nói lời ca ngợi về Ta, nói lời ca ngợi về Giáo Pháp hoặc về Hội Chúng,
trong trường hợp ấy các ngươi không nên thể hiện nỗi vui mừng, niềm hoan hỷ,
hay tâm trạng phấn khởi của tâm.’
Và thêm nữa, trong khi lời
ca ngợi đúng theo sự thật của Bà-la-môn Sela đang được nói lên, đức Như Lai đã
vui mừng, hoan hỷ, phấn khởi tuyên dương nhiều hơn, trội hơn về đức hạnh của bản
thân rằng:
‘Này Sela, Ta là đức
vua, đấng Pháp vương vô thượng. Ta chuyển vận bánh xe theo Giáo Pháp, là bánh
xe không thể bị chuyển vận nghịch lại.’
Thưa ngài Nāgasena, nếu
đức Thế Tôn đã nói rằng: ‘Này các tỳ khưu, nếu những người khác nói lời ca ngợi
về Ta, nói lời ca ngợi về Giáo Pháp hoặc về Hội Chúng, trong trường hợp ấy các
ngươi không nên thể hiện nỗi vui mừng, niềm hoan hỷ, hay tâm trạng phấn khởi của
tâm,’ như thế thì lời nói rằng: ‘Trong khi lời ca ngợi đúng theo sự thật của
Bà-la-môn Sela đang được nói lên, đức Như Lai đã vui mừng, hoan hỷ, phấn khởi
tuyên dương nhiều hơn, trội hơn về đức hạnh của bản thân’ là sai trái.
Nếu trong khi lời ca ngợi
đúng theo sự thật của Bà-la-môn Sela đang được nói lên, đức Như Lai đã vui mừng,
hoan hỷ, phấn khởi tuyên dương nhiều hơn, trội hơn về đức hạnh của bản thân,
như thế thì lời nói rằng: ‘Này các tỳ khưu, nếu những người khác nói lời ca ngợi
về Ta, nói lời ca ngợi về Giáo Pháp hoặc về Hội Chúng, trong trường hợp ấy các
ngươi không nên thể hiện nỗi vui mừng, niềm hoan hỷ, hay tâm trạng phấn khởi của
tâm’ cũng là sai trái. Câu hỏi này cũng có cả hai khía cạnh, được dành cho
ngài. Nó nên được giải quyết bởi ngài.”
2. “Tâu đại vương, điều
này cũng đã được đức Thế Tôn nói đến: ‘Này các tỳ khưu, nếu những người khác
nói lời ca ngợi về Ta, nói lời ca ngợi về Giáo Pháp hoặc về Hội Chúng, trong
trường hợp ấy các ngươi không nên thể hiện nỗi vui mừng, niềm hoan hỷ, hay tâm
trạng phấn khởi của tâm.’ Và trong khi lời ca ngợi đúng theo sự thật của
Bà-la-môn Sela đang được nói lên, Ngài đã tuyên dương nhiều hơn, trội hơn về đức
hạnh của bản thân rằng:
‘Này Sela, Ta là đức
vua, đấng Pháp vương vô thượng. Ta chuyển vận bánh xe theo Giáo Pháp, là bánh
xe không thể bị chuyển vận nghịch lại.’
Tâu đại vương, trong khi
đang giải thích về hiện tướng của bản thể luôn cả cốt lõi, về bản thể, về sự hiển
hiện, về sự hiện hữu, về thực thể, về trạng thái thật của Giáo Pháp, đức Thế
Tôn đã nói lên câu thứ nhất rằng: ‘Này các tỳ khưu, nếu những người khác nói lời
ca ngợi về Ta, nói lời ca ngợi về Giáo Pháp hoặc về Hội Chúng, trong trường hợp
ấy các ngươi không nên thể hiện nỗi vui mừng, niềm hoan hỷ, hay tâm trạng phấn
khởi của tâm.’
Trái lại, trong khi lời
ca ngợi đúng theo sự thật của Bà-la-môn Sela đang được nói lên, đức Thế Tôn đã
tuyên dương nhiều hơn, trội hơn về đức hạnh của bản thân rằng: ‘Này Sela, Ta là
đức vua, đấng Pháp vương vô thượng,’ điều ấy không do nhân lợi lộc, không do
nhân danh vọng, không do nhân phe nhóm, không vì lòng mong mỏi đệ tử. Khi ấy,
vì lòng thương tưởng, vì lòng bi mẫn, vì ước muốn điều lợi ích (nghĩ rằng):
‘Như vầy sẽ có sự lãnh hội cho người này và ba trăm thanh niên Bà-la-môn,’ nên
Ngài đã công bố nhiều hơn, vượt trội hơn về đức hạnh của bản thân rằng: ‘Này
Sela, Ta là đức vua, đấng Pháp vương vô thượng.’”
“Thưa ngài Nāgasena, tốt
lắm! Trẫm chấp nhận điều này đúng theo như vậy.”
Câu hỏi về việc nói lời
ca ngợi là thứ mười.