HAI SỰ TRẠNG
CỦA KHÔNG Ý THỨC VỀ HÀNH ĐỘNG
1. “Thưa ngài Nāgasena,
ngài nói rằng: ‘Người nào giết hại mạng sống trong khi không biết, người ấy tạo
ra tội trầm trọng hơn.’ Và thêm nữa, ở phần quy định về Luật đức Thế Tôn đã nói
như vầy: ‘Người không biết thì không vi phạm tội.’ Thưa ngài Nāgasena, nếu người
giết hại mạng sống trong khi không biết thì tạo ra tội trầm trọng hơn, như thế
thì lời nói rằng: ‘Người không biết thì không vi phạm tội’ là sai trái. Nếu người
không biết thì không vi phạm tội, như thế thì lời nói rằng: ‘Người giết hại mạng
sống trong khi không biết thì tạo ra tội trầm trọng hơn’ cũng là sai trái. Câu
hỏi này cũng có cả hai khía cạnh, khó vượt trội, khó vượt qua, được dành cho
ngài. Nó nên được giải quyết bởi ngài.”
2. “Tâu đại vương, điều
này cũng đã được đức Thế Tôn nói đến: ‘Người nào giết hại mạng sống trong khi
không biết, người ấy tạo ra tội trầm trọng hơn.’ Và thêm nữa, ở phần quy định về
Luật đức Thế Tôn đã nói như vầy: ‘Người không biết thì không vi phạm tội.’ Tuy
nhiên, trường hợp ấy có sự khác biệt về ý nghĩa. Sự khác biệt về ý nghĩa ở đây
là thế nào? Tâu đại vương, có loại tội vi phạm có sự nhận thức, có loại tội vi
phạm không có sự nhận thức. Tâu đại vương, điều đã được đức Thế Tôn nói rằng:
‘Người không biết thì không vi phạm tội’ có liên quan đến loại tội ấy, là loại
tội vi phạm có sự nhận thức.”
“Thưa ngài Nāgasena, tốt
lắm! Trẫm chấp nhận điều này đúng theo như vậy.”