KHÔNG PHẢI
SỰ THỌ SANH NÀO CŨNG THEO CÁCH BÌNH THƯỜNG
1.
“Thưa ngài Nāgasena, điều này cũng đã được đức Thế Tôn nói đến: ‘Này các tỳ
khưu, sự nhập vào bào thai được hội tụ bởi ba yếu tố. Ở đây, người mẹ và người
cha kết hợp với nhau, người mẹ có kinh nguyệt, và chúng sanh đi đầu thai đã sẵn
sàng. Này các tỳ khưu, sự nhập vào bào thai được hội tụ bởi ba yếu tố này.’ Đây
là lời nói không thiếu sót, đây là lời nói đầy đủ, đây là lời nói không thay đổi,
đây là lời nói xứng đáng, đã được nói (bởi đức Thế Tôn) sau khi ngồi xuống ở giữa
chư Thiên và nhân loại. Và việc nhập vào bào thai này được hội tụ bởi hai yếu tố
đã được nhìn thấy: ‘Vào thời kỳ kinh nguyệt của nữ đạo sĩ Pārikā, lỗ rún của
nàng đã bị chạm vào bởi ngón tay cái bên phải của đạo sĩ Dukūla, do việc chạm
vào lỗ rún ấy của vị ấy mà đứa bé trai Sāma được sanh ra.[8] Vào thời kỳ kinh
nguyệt của cô gái Bà-la-môn, lỗ rún của nàng cũng đã bị chạm vào bởi ngón tay
cái bên phải của vị ẩn sĩ Mātaṅga, do việc chạm vào lỗ rún ấy của vị ấy mà
thanh niên Bà-la-môn Maṇḍavya được sanh ra.’[9]
Thưa
ngài Nāgasena, nếu điều đã được nói bởi đức Thế Tôn là: ‘Này các tỳ khưu, sự nhập
vào bào thai được hội tụ bởi ba yếu tố,’ như thế thì lời nói rằng: ‘Bé trai
Sāma và thanh niên Bà-la-môn Maṇḍavya, cả hai người ấy được sanh ra do sự chạm
vào lỗ rún’ là sai trái. Nếu điều đã được nói bởi đức Thế Tôn là: ‘Bé trai Sāma
và thanh niên Bà-la-môn Maṇḍavya, cả hai người ấy được sanh ra do sự chạm vào lỗ
rún,’ như thế thì lời nói rằng: ‘Này các tỳ khưu, sự nhập vào bào thai được hội
tụ bởi ba yếu tố’ là sai trái. Câu hỏi này cũng có cả hai khía cạnh, vô cùng
sâu xa, vô cùng khôn khéo, là lãnh vực dành cho những bậc có sự giác ngộ. Nó được
dành cho ngài. Xin ngài hãy chặt đứt sự phân vân. Xin ngài hãy nắm giữ ngọn đèn
cao quý của trí tuệ.”
2.
“Tâu đại vương, điều này cũng đã được đức Thế Tôn nói đến: ‘Này các tỳ khưu, sự
nhập vào bào thai được hội tụ bởi ba yếu tố. Ở đây, người mẹ và người cha kết hợp
với nhau, người mẹ có kinh nguyệt, và chúng sanh đi đầu thai đã sẵn sàng. Sự nhập
vào bào thai được hội tụ bởi ba yếu tố như vậy.’ Và có điều đã được nói là: ‘Bé
trai Sāma và thanh niên Bà-la-môn Maṇḍavya, cả hai người ấy được sanh ra do sự
chạm vào lỗ rún.’”
“Thưa
ngài Nāgasena, như thế thì câu hỏi khéo được giải quyết bằng lý lẽ nào, xin
ngài giúp cho trẫm hiểu bằng lý lẽ ấy.”
5.
“Tâu đại vương, bé trai Sāma và thanh niên Bà-la-môn Maṇḍavya đều có chung một
tính chất, được xếp vào ba sự hội tụ theo trường hợp đầu tiên. Tôi sẽ nói về lý
do của trường hợp này. Tâu đại vương, đạo sĩ Dukūla và nữ đạo sĩ Pārikā, cả hai
người ấy đã có sự cư ngụ ở trong rừng, có khuynh hướng viễn ly, là những người
theo đuổi mục đích tối thượng, do quyền năng của sự khổ hạnh họ đã hâm nóng cho
đến thế giới Phạm Thiên. Khi ấy, Thiên chủ Sakka ngày đêm đi đến phục vụ cho họ.
Trong khi quan tâm đến họ bằng tâm từ được thể hiện với sự kính trong, Thiên chủ
Sakka đã nhìn thấy sự hư hoại thị giác của cả hai người họ vào thời vị lai xa
xăm, sau khi nhìn thấy đã nói với họ rằng: ‘Này hai vị, hãy thực hiện cho trẫm
một việc. Tốt thay, hai vị hãy sanh ra một người con trai. Nó sẽ là người phục
vụ và đỡ đần cho hai vị.’ ‘Này Kosiya, thôi đi! Chớ có lời nói như vậy.’ Họ đã
không chấp nhận lời nói ấy của vị ấy. Là người có lòng bi mẫn, có sự mong mỏi
điều lợi ích, Thiên chủ Sakka đã nói với họ như thế đến lần thứ nhì, đến lần thứ
ba rằng: ‘Này hai vị, hãy thực hiện cho trẫm một việc. Tốt thay, hai vị hãy
sanh ra một người con trai. Nó sẽ là người phục vụ và đỡ đần cho hai vị.’ Đến lần
thứ ba, họ đã nói rằng: ‘Này Kosiya, thôi đi! Ngài chớ ràng buộc chúng tôi vào
việc không có lợi ích. Thân này sẽ không tan rã cho đến khi nào? Thân này có sự
tan rã là pháp tự nhiên, hãy để nó tan rã. Cho dầu trái đất đang bị tan rã, cho
dầu đỉnh núi đang rơi xuống, cho dầu bầu trời đang bị nứt ra, cho dầu mặt trăng
mặt trời đang sụp xuống, chúng tôi cũng không bao giờ hòa nhập với các pháp thế
tục. Ngài chớ đến gần đối mặt với chúng tôi. Chúng tôi nghĩ ngài là hạng làm điều
không có lợi ích; điều ấy là sự tin chắc khi ngài đi đến gần.’
Do
đó, trong khi không đạt được tâm ý của họ, Thiên chủ Sakka đã thể hiện sự kính
trọng, chắp tay lên, thỉnh cầu lần nữa: ‘Nếu hai vị không nỗ lực để thực hiện lời
nói của trẫm, vậy thì lúc nào nữ đạo sĩ là đến thời kỳ, có kinh nguyệt, khi ấy
thưa đạo sĩ, ông có thể chạm vào lỗ rún bằng ngón tay cái bên phải, do việc ấy
nàng ấy sẽ mang thai. Chính điều ấy là sự đã được hội tụ của việc nhập vào bào
thai.’ ‘Này Kosiya, tôi có thể thực hiện điều ấy. Chỉ chừng ấy thì sự khổ hạnh
của chúng tôi sẽ không bị đổ vỡ. Hãy là như thế.’ Họ đã chấp nhận.
Hơn
nữa, vào thời điểm ấy, ở cõi Trời có vị Thiên tử có thiện căn dồi dào, có tuổi
thọ đã cạn kiệt, đã đạt đến sự chấm dứt tuổi thọ, có khả năng hạ sanh theo như
ước muốn, thậm chí vào gia tộc của đức Chuyển Luân. Khi ấy, Thiên chủ Sakka đã
đi đến gặp vị Thiên tử ấy và nói như vầy: ‘Thưa ngài, hãy đến, là ngày vô cùng
rạng rỡ cho ngài. Việc thành công có ý nghĩa đã đến, là việc trẫm đã đi đến phục
vụ cho ngài, ngài sẽ có chốn cư ngụ ở nơi đáng yêu, sẽ có sự tái sanh ở gia tộc
thích hợp, sẽ có sự được nuôi dưỡng bởi cha mẹ tốt lành, hãy đến, hãy làm theo
lời nói của trẫm.’ Rồi đã chắp tay ở đỉnh đầu thỉnh cầu đến lần thứ nhì, thỉnh
cầu đến lần thứ ba. Do đó, vị Thiên tử ấy đã nói như vầy: ‘Thưa ngài, gia tộc
nào mà ngài liên tục ca tụng lập đi lập lại?’ ‘Là đạo sĩ Dukūla và nữ đạo sĩ
Pārikā.’ Lắng nghe lời nói của vị ấy, vị Thiên tử đã hoan hỷ chấp nhận: ‘Thưa
ngài, tốt lắm! Vậy hãy theo ước muốn của ngài. Thưa ngài, tôi đang mong ước có
thể sanh ra ở chủng loại đã được mong mỏi. Vậy tôi được sanh ra ở chủng loại
nào: noãn sanh, thai sanh, thấp sanh, hay hóa sanh?’ ‘Thưa ngài, ngài được sanh
ra theo lối thai sanh.’
6.
Khi ấy, Thiên chủ Sakka, sau khi tính đếm ngày thọ sanh, đã thông báo cho đạo
sĩ Dukūla rằng: ‘Vào ngày ấy, nữ đạo sĩ sẽ đến thời kỳ, có kinh nguyệt, thưa
ngài, khi ấy ngài nên chạm vào lỗ rún bằng ngón tay cái bên phải.’ Tâu đại
vương, vào ngày ấy nữ đạo sĩ đã đến thời kỳ, có kinh nguyệt, và vị Thiên tử đã
đi đến, đã hiện diện ở nơi ấy. Và vị đạo sĩ đã chạm vào lỗ rún của vị nữ đạo sĩ
bằng ngón tay cái bên phải. Như thế, các việc ấy đã là ba sự hội tụ. Do việc chạm
vào lỗ rún, ái luyến đã sanh khởi ở người nữ đạo sĩ. Hơn nữa, ái luyến ấy của
cô ta là do việc chạm vào lỗ rún. Xin đại vương chớ nghĩ rằng việc chạm vào lỗ
rún ấy chính là sự hư hỏng. Cười giỡn cũng là sự hội tụ. Ngợi khen cũng là sự hội
tụ. Chú tâm cũng là sự hội tụ. Do sự sanh khởi của ái luyến đã được tạo ra trước
đó, do sự chạm vào mà sự hội tụ được sanh lên. Do sự hội tụ mà có sự nhập thai.
7.
Tâu đại vương, sự nhập vào bào thai do sự chạm vào thì cũng không ở vào trường
hợp hư hỏng. Tâu đại vương, giống như ngọn lửa đang cháy xua đi sự lạnh cho người
đã đến gần mặc dầu không có sự chạm vào. Tâu đại vương, tương tợ y như thế sự
nhập vào bào thai do sự chạm vào thì cũng không ở vào trường hợp hư hỏng. Tâu đại
vương, sự nhập vào bào thai của chúng sanh là do bốn tác động: Do tác động của
nghiệp, do tác động của nguồn gốc, do tác động của chủng loại, do tác động của
sự thỉnh cầu. Hơn nữa, tất cả chúng sanh này có sự tạo thành do nghiệp, có sự
sanh lên do nghiệp.
Tâu
đại vương, sự nhập vào bào thai của chúng sanh do tác động của nghiệp nghĩa là
thế nào? Tâu đại vương, các chúng sanh có thiện căn dồi dào sanh lên theo như ước
muốn ở gia tộc Sát-đế-lỵ giàu có, hoặc ở gia tộc Bà-la-môn giàu có, hoặc ở gia
tộc người tại gia giàu có, hoặc ở giữa chư Thiên, hoặc từ nguồn gốc noãn sanh,
hoặc từ nguồn gốc thai sanh, hoặc từ nguồn gốc thấp sanh, hoặc từ nguồn gốc hóa
sanh. Tâu đại vương, giống như người nam có tài sản lớn, có của cải lớn, có dồi
dào vàng bạc, dồi dào vật sở hữu dự phòng, có dồi dào tài sản và ngũ cốc, có dồi
dào thân quyến và phe nhóm, sau khi cho ra tài sản đến hai ba lần rồi mua theo
như ước muốn bất cứ vật gì được mong mỏi bởi tâm, hoặc là tớ gái, hay tớ trai,
hoặc là ruộng, vườn, làng mạc, thị trấn, hay là xứ sở. Tâu đại vương, tương tợ
y như thế các chúng sanh có thiện căn dồi dào sanh lên theo như ước muốn ở gia
tộc Sát-đế-lỵ giàu có, hoặc ở gia tộc Bà-la-môn giàu có, hoặc ở gia tộc người tại
gia giàu có, hoặc ở giữa chư Thiên, hoặc từ nguồn gốc noãn sanh, hoặc từ nguồn
gốc thai sanh, hoặc từ nguồn gốc thấp sanh, hoặc từ nguồn gốc hóa sanh. Sự nhập
vào bào thai của chúng sanh do tác động của nghiệp nghĩa là như vậy.
8.
Tâu đại vương, sự nhập vào bào thai của chúng sanh do tác động của nguồn gốc
nghĩa là thế nào? Tâu đại vương, đối với giống gà mái thì có sự nhập vào bào
thai do cơn gió, đối với loài hạc thì có sự nhập vào bào thai do cơn mưa. Thậm
chí toàn bộ chư Thiên không nằm trong bào thai cũng là chúng sanh. Đối với các
hạng ấy thì có sự nhập vào bào thai bằng nhiều cách thức khác nhau. Tâu đại
vương, giống như những con người đi lại trên trái đất theo nhiều cách thức khác
nhau, một số trùm kín phía trước, một số trùm kín phía sau, một số thì lõa thể,
một số thì cạo đầu mang vải màu trắng, một số thì buộc tràng hoa, một số thì cạo
đầu mặc y ca-sa, một số thì mặc y ca-sa cột búi tóc, một số thì bện tóc mang y
bằng vỏ cây, một số thì mặc da thú, một số quấn các sợi dây. Tất cả những con
người này đi lại trên trái đất theo nhiều cách thức khác nhau. Tâu đại vương,
tương tợ y như thế chúng sanh chính là tất cả các hạng ấy. Đối với các hạng ấy
thì có sự nhập vào bào thai bằng nhiều cách thức khác nhau. Sự nhập vào bào
thai của chúng sanh do tác động của nguồn gốc nghĩa là như vậy.
9.
Tâu đại vương, sự nhập vào bào thai của chúng sanh do tác động của chủng loại
nghĩa là thế nào? Tâu đại vương, chủng loại nghĩa là có bốn chủng loại: noãn
sanh, thai sanh, thấp sanh, hóa sanh. Ở đây nếu chúng sanh đi đầu thai từ bất cứ
nơi đâu đi đến rồi sanh lên ở chủng loại noãn sanh, trong trường hợp ấy nó là hạng
noãn sanh. —(như trên)— ở chủng loại thai sanh —(như trên)— ở chủng loại thấp
sanh —(như trên)— sanh lên ở chủng loại hóa sanh, trong trường hợp ấy nó là hạng
hóa sanh. Các chúng sanh như thế ấy hiện hữu trong các chủng loại ấy. Tâu đại
vương, giống như các con thú hay loài có cánh nào đó đi đến núi Hi-mã-lạp hoặc
núi Sineru, tất cả bọn chúng lìa bỏ màu sắc của mình và trở thành màu sắc vàng
chói. Tâu đại vương, tương tợ y như thế chúng sanh đi đầu thai nào đó từ bất cứ
nơi đâu đi đến rồi nhập vào nguồn gốc noãn sanh thì lìa bỏ vóc dáng thuộc về bản
chất và trở thành hạng noãn sanh. —(như trên)— nhập vào nguồn gốc thai sanh
—(như trên)— thấp sanh —(như trên)— hóa sanh thì lìa bỏ vóc dáng thuộc về bản
chất và trở thành hạng hóa sanh. Sự nhập vào bào thai của chúng sanh do tác động
của chủng loại nghĩa là như vậy.
10.
Tâu đại vương, sự nhập vào bào thai của chúng sanh do tác động của của sự thỉnh
cầu nghĩa là thế nào? Tâu đại vương, ở đây có gia tộc không có con trai, có nhiều
của cải thừa tự, có đức tin, tịnh tín, có giới hạnh, có tư cách tốt đẹp, sống
theo hạnh khắc khổ, và có vị Thiên tử có thiện căn dồi dào và đến thời tử vong.
Khi ấy, Thiên chủ Sakka vì lòng thương tưởng đến gia tộc ấy đã thỉnh cầu vị
Thiên tử ấy rằng: ‘Thưa ngài, xin ngài hãy ngự đến tử cung của người vợ chánh ở
gia tộc kia.’ Do nguyên nhân thỉnh cầu của vị ấy, vị Thiên tử ngự đến gia tộc ấy.
Tâu đại vương, giống như những người có lòng mong mỏi phước báu sau khi thỉnh cầu
vị Sa-môn xứng đáng được phát tâm, thì đi về nhà (nghĩ rằng): ‘Vị này sau khi đến
sẽ là nguồn an lạc cho toàn bộ gia tộc.’ Tâu đại vương, tương tợ y như thế
Thiên chủ Sakka sau khi thỉnh cầu vị Thiên tử ấy thì đi đến gia tộc ấy. Sự nhập
vào bào thai của chúng sanh do tác động của sự thỉnh cầu nghĩa là như vậy.
11.
Tâu đại vương, cậu bé trai Sāma được Thiên chủ Sakka thỉnh cầu đã nhập bào tử
cung của nữ đạo sĩ Pārikā. Mẹ và cha là người có giới hạnh, có tư cách tốt đẹp.
Người thỉnh cầu là Sakka. Cậu bé trai Sāma được sanh ra do tâm nguyện của ba
người. Tâu đại vương, ở đây có người nam rành rẽ cách thức gieo hạt giống ở thửa
ruộng ẩm được cày kỹ lưỡng. Trong khi hạt giống ấy đang được ngăn ngừa tai họa,
phải chăng có thể có tai họa nào đó cho sự phát triển của nó?”
“Thưa
ngài, không thể. Hạt giống không bị hãm hại thì có thể tăng trưởng nhanh
chóng.”
“Tâu
đại vương, tương tợ y như thế cậu bé trai Sāma, được thoát khỏi các tai họa đã
khởi lên, đã được sanh ra do tâm nguyện của ba người. Tâu đại vương, phải chăng
đại vương đã được nghe trước đây có xứ sở rộng lớn, giàu có, thịnh vượng, có
dân cư, đã bị tiêu diệt hoàn toàn bởi tâm khởi sân của các vị ẩn sĩ?”
“Thưa
ngài, đúng vậy. Điều được nghe là ở trái đất khu rừng Daṇḍaka, khu rừng Mejjha,
khu rừng Kāliṅga, khu rừng Mātaṅga, tất cả các khu rừng ấy đã trở thành không
còn là rừng, có trạng thái không phải là rừng, và toàn bộ các xứ sở này cũng đã
đi đến hoại diệt bởi tâm khởi sân của các vị ẩn sĩ.”
“Tâu
đại vương, nếu các xứ sở vô cùng giàu có bị tiêu diệt bởi tâm khởi sân của những
vị ấy, phải chăng có sự an lạc nào đó có thể sanh lên bởi sự hoan hỷ ở tâm của
các vị ấy?”
“Thưa
ngài, đúng vậy.”
“Tâu
đại vương, chính vì điều ấy cậu bé trai Sāma đã được sanh ra do sự hoan hỷ ở
tâm của ba hạng có năng lực là: được tạo ra bởi hai vị ẩn sĩ, được tạo ra bởi vị
Thiên nhân, được tạo ra do phước báu.”
“Tâu
đại vương, xin đại vương hãy ghi nhớ điều này như thế. Tâu đại vương, được thỉnh
cầu bởi Thiên chủ Sakka, ba vị Thiên tử này đã sanh lên ở gia tộc. Ba vị nào? Cậu
bé trai Sāma, (vương tử) Mahāpanāda,[12] và đức vua Kusa.[13] Cả ba người này đều
là các đức Bồ Tát.”
“Thưa
ngài Nāgasena, sự nhập vào bào thai đã đã khéo được giải thích. Lý do đã được
giảng giải rõ ràng. Ánh sáng đã được tạo ra ở nơi tăm tối. Cục rối đã được tháo
gỡ. Học thuyết của những kẻ khác không còn chói sáng. Trẫm chấp nhận điều này
đúng theo như vậy.”